2547 Sayılı Kanunun 35. maddesine göre taahhütname ve kefaletname

  • ekte bulunan tahhütname ve kefaletname ile ilgili
    harç damga yönünden görüşleriniz nelerdir

  • Ankara25.4.1989
    Özü Öğrenci işleri ve taahhütnameleri ile ilgili genelgelerin birleştirilmesi Hk.


    G E N E L G E
    (39)


    Noterler arasında uygulama birliği sağlamak, yeni çıkan kanun ve kararname hükümleri ile Bakanlık görüşlerini mümkün olan en kısa süre içinde, siz meslektaşlarımıza duyurmak görevimizin bir gereği olarak genelgeler yayınladığımız bilinmektedir.


    Ancak, vakit geçirmeden sizlere duyurulmak istenen konuların, zamanla uygulanması sırasında çıkan tereddütler üzerine konular yeniden ele alınmakta ve bazan farklı sonuçlara varılarak aynı konuda yeni genelgeler yapılmasına gerek ve zaruret duyulmaktadır.


    Bu nedenlerle bazan aynı konuda müteaddit genelgeler yapılması gibi bir durum ortaya çıkmakta ve aynı konudaki birçok genelge oluşu özellikle yeni göreve başlamış meslektaşlarımızı bazan yanlış yollara yönetebilmektedir.


    İşte bu sebeple Türkiye Noterler Birliği Yönetim Kurulu, birden çok genelge bulunan konuları yeniden ele alarak, birleşik bir genelge yapılmasınını aynı konudaki eski genelgelerden hangilerinin yürürlükte olduğunun ve hangilerinin yürürlükten kalktığının meslektaşlarımıza duyurulmasının yerinde olacağına karar vermiştir. Bu karar üzerine ilk olarak öğrenci işleri ve taahhütnameleri ile ilgili genelgeler ele alınmış olup, keyfiyet aşağıda sırasıyle bilgilerinize sunulmuştur.


    488 Sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun, II-Öğrenciler ve askerlerle ilgili kağıtlar bölümünün birinci fıkrası 3482 sayılı Kanunla değiştirilmiş ve yapılan bu değişiklik 1988 yılında yayınladığımız 75 ve 81 sayılı genelgelerle sizlere duyurulmuştur.


    Birliğimizin kuruluşundan buyana öğrenci işleri ve taahhütnameleri iIe ilgili olarak 30 civarında genelge yapılmış olduğunu tespit ettik. Özellikle yukarda bahsedilen kanun değişikliği ile bu genelgelerin mühim bir kısmı yürürlükten kalkmış bulunmaktadır. Yine bu genelgelerin bazıları da çeşitli nedenlerle uygulama imkânını yitirmişlerdir.


    Şimdi sırasıyle ve ilk defa işlemlerin şekli yönünden başlamak üzere konuyu etraflıca inceleyelim.


    I - İşlemlerin Şekli Yönünden :


    Kanunlarımıza göre 18 yaşından küçük bir kimseye ait işlemin velayeten imzalanması yolu ile yapılması halinde işlem hukuken geçerlidir. Bu itibarla kuruma verilecek taahhütnamelerin 18 yaşından küçük öğrencinin yalnızca velisi tarafından imzalanması halinde geçerli olacağından şüphe yoktur. (Genelge 1988/78)


    Ancak, Kredi ve Yurtlar Kurumunun bazı tereddütlerinin giderilmesi açısından, düzenlenecek taahhüt senetlerinde küçük öğrencinin imzasının alınması, veli muvafakatının, işlem kağıdında yer olmadığı için ayrı bir kağıda yazılarak, aynı yevmiye numarası altında evraka bağlanmasıda mümkündür. (Genelge 1987/88)


    Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğünce öğrencilere verilen krediler karşılığında alınan taahhütname ve kefaletnamelerin ön kısmında öğrencinin imzasını ve arka kısmındada iki müşterek borçlu ve müteselsil kefilin adres ve kimliğini içeren bir yaprağı kapsadığı ve senedin aralarında bulunan boş kısımların daktilo ile doldurulmasının istendiği malumdur.


    Harçlar Kanununun 135 nci maddesi dikkate alınarak, ücret ve örnek harcının hesabında işlem altı sayfa kabul edilmeli, boş kısımlar noterlikte doldurulmuş ise, bir sayfa yazı ve beş sayfa karşılaştırma, daire dışında doldurularak noterliğe getirilmiş ise altı sayfa karşılaştırma ücreti alınmaIıdır.


    Değerli Kağıtlar Kanunu bakımından her kağıdın bir yaprak kabul edilerek değerlendirmeye tabi tutulacağı tabiidir.


    Yurtiçinde mecburi hizmet karşılığı öğrenci okutma ve ihtisas yaptır-ma yönetmeliği gereğince, noterlerce düzenleme suretiyle yapılacak taahhütname örnekleri 7.7.1983 gün ve 3835 sayılı genel yazı ile duyurul-muş idi. Burada Sağlık Meslek Okullarına verilen taahhütnamelerin dü-zenleme şeklinde yapılması öngörülmüş isede, bunlara ait işlem kağıtlarında kefil ve öğrenci imzalarının bulunmadığı gerekçesi ile okul idarelerince kabulünde tereddüt edildiği anlaşılmakla, bu işlemlerin 1512 sayılı Kanunun 89 ncu maddesinde sayılan işlemler arasında bulunmaması da dikkate alınarak, onaylama şeklinde yapılmalarında sakınca olmadığı düşünülmektedir. (Genelge 1983/52) .


    Kefalet akdinin asıl borca bağlı fer'i nitelikte bir işlem olduğu ve geçerli olabilmesi için muteber bir borcun mevcudiyetinin şart bulunduğu, aksi halde yapılan kefalet akitlerinin geçersiz olacağı bilinmektedir. Ancak, geçerli bir borç akdinin mevcudiyeti halinde, bunu teminat altına alan kefalet akdinin daha önceden yapılmış olması, kefalet akdinin geçerliliğini etkilemez.


    Kefaletin muacceliyeti sırasında asıl borcun mevcut olması kefaletin geçerliliği için yeterlidir.
    Bu itibarla, öğrencilerle ilgili taahhütname ve kefaletnamelerden herhangi birisinin daha önce yapılmasında kanuni bir sakınca bulunmamak-tadır. (Genelge 1985/78)


    Adalet Bakanlığının 28.11.1972 gün ve 37351 sayılı yazılarında belirtildiği üzere, aynı kağıtta muvafakatnameyi imzalayan velinin aynı işleme kefil olmasına engel bir hüküm yoktur. Ortaokul ve liselere parasız yatılı alınacak öğrencilerden istenilen taahhütname ve kefaletname örneği 1974/20 sayılı, Silahlı Kuvvetler adı-na öğrenim yapan askeri öğrencilerden alınan yüklenme ve kefalet sene-di örnekleri 1974/29 sayılı askeri okullara alınan öğrencilerle silahlı kuv-vetler hesabına fakülte ve yüksek okullarda okuyan öğrencilerin yüklenme ve kefalet senetleri örneği de 1985/70 sayılı genelgeler ekinde gönderilmiş ve uygulamada yerleşmiş bulunduğundan, bu hususlara yeniden değinilmemiştir.


    II - Değer Gösterme Zorunluğu :


    Bilindiği üzere 492 sayılı Harçlar Kanununun 4.2 nci maddesinde, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesinin zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır. Bu itibarla okul idarelerine verilecek taahhüt ve kefaletnamelerde değer gösterilmesi gerekmektedir.


    Bu cümleden olarak Türk Hava Kurumu kurslarına katılan kişiler tarafından bu Kuruma verilen taahhütname ve muvafakatnamelerde değer gösterilmesi gerektiği gibi (genelge 1987/33), İmam ve Hatip liselerine girecek öğrencilerle velilerinden istenilen taahhütname ve kefaletname-lerde de gerçek değer gösterilmelidir, (Genelge 1982/39)


    Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları çocuklarının tahsiline yardım vakfı öğrenci yurtları yönergesi gereğince verilen yüklenme senedi de değer gösterilmesi gereken kağıtlar meyanında olup, sözkonusu işlemde zarar ve ziyana karşılık idareye ödeneceği taahhüt edilen depozito miktarı ile bir maddede sözü edilen bir aylık yurt aldatı miktarları toplamının gösterilmesi ve bu toplam değer üzerinden harç alınması icabetmektedir. (Genelge 1986/21 )


    Ticaret ve Sanayi Odasından alınacak karşılıksız bursla ilgili bir taahhütnamede aylık burs miktarının süre ile çarpımı sonucu bulunacak miktar taahhütnamede gösterilerek, bu değer matrah olarak kabul edilmelidir. (Genelge 1987/26)


    Polis Kolejine girecek kişilerle Hava Harp Okuluna gireceklerin katılacakları deneme uçuşları nedeniyle düzenlenen yüklenme senetlerinde ise, maktu harç alınmalıdır. Zira belli para gösterilmesi mecburi bulunmayan veya belli parayı ihtiva etmeyen ve belli paranın hesabıda mümkün bulunmayan bu kağıtların nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulmasına imkân bulunmamaktadır. (Genelge 1987/86)


    III - Harç Yönünden


    Sözkonusu işlemler için 492 sayılı Harçlar Kanununda herhangi bir muafiyet veya istisna hükmü getirilmemiştir. Bu nedenle noterde yapılacak öğrenci işlemlerinin harca tabi tutulması gerekmektedir.


    Taahhüt edenle müteselsil iki kefili kapsayan noterlik işleminin aynı noterlikte, aynı gün ve aynı yevmiye numarası altında onaylanması halinde birbiri ile ilgili iki iş birarada ve aynı kağıt üzerinde bulunduğundan 492 sayılı Harçlar Kanununun 44/3 maddesi uyarınca, müteselsil kefil ve müşterek borçlulara ait imzalar tek imza sayılmak suretiyle aynı kanunun 46 ncı maddesi gereğince binde yarım harca tabi tutulmalıdır. Bu takdir-de taahhüt veya kefalet işleminden hangisinden daha fazla harç alınması gerekiyorsa, yalnızca o işlemden harç alınacaktır. (Genelge 1980/19)


    Taahhütname kısmının bir noterlikte, kefaletname kısmının başka bir noterlikte onaylanması halinde, taahhütname için gerekli harcın bu işlemi yapan noterce, kefaletname için gerekli harcında kefaletnameyi onayla-yan noterce ayrı ayrı alınması lazımdır.


    Taahhütname kısmının bir noterlikte, kefaletname kısmının başka bir ka yevmiye numaraları altında yapılması halinde de ayrı ayrı harç alınacağı tabidir.


    Taahhütname ile kefillerden yaInız birisinin imzaladığı kefaletnamenin bir noterlikte onanması halinde yine birbirine bağlı işlem kabulü ile tek harç alınması, diğer kefilin imzasının başka bir noterlikte onaylanmasında ise, yalnızca o kefilin imzasının harca tabi tutulması gerekecektir.


    IV - Damga Vergisi Yönünden :


    488 sayılı Damga Vergisi Kanununa bağlı (2) sayılı tablonun II-Öğren-iler ve Askerlerle ilgili kağıtlar bölümünün birinci fıkrası 3482 sayılı Kanunun 8 nci maddesi ile değiştirilmiştir. Bu hüküm aynen şöyledir :


    «Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu kapsamındaki çıraklık sözleşmeleri ile öğrenim kredisi ve burs almak, öğrenci yurduna girmek ve öğrenim staj ve benzeri gayelerle öğrencilerle velileri tarafından okul ve yurt idarelerine veya ilgili kuruluşlara verilen taahhütnameler ve bunlarla ilgili kefaletnameler>>


    Bu hükme göre :
    1) 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu kapsamında düzenlenen çıraklık sözleşmelerinin,


    2) Öğrenim kredisi ve burs alabilmek, öğrenci yurduna girmek için öğrenciler ve velileri tarafından okul ve yurt idarelerine veya ilgili kuruluşlara verilmek üzere düzenlenecek taahhütnameler ve bunlarla ilgili kefaletnamelerin,


    3) Gerek yurtiçinde, gerekse yurtdışında öğrenim, staj, ihtisas, DOKTORA, lisansüstü eğitim, master yapmak ve benzeri gayelerle öğrenciler ve velileri tarafından okul idareleri veya okul idareleri dışında kalan diğer kuruluşlara verilmek üzere düzenlenecek olan taahhütnameler ve bunlarla ilgili kefaletnamelerin,


    Damga vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir.


    Konuya ilişkin genelgelerden yürürlükte olanlar ile yürürlükten kaldırılanların bir listesi ilişiktir.


    Bilginizi ve gereğini rica ederim.
    Saygılarımla.


    Türkiye Noterler Birliği Başkanı
    Rasim EYÜBOĞLU
    (Ankara 24. Noteri)




    EK LİSTE


    Kanun değişikliği veya bu genelgedeki açıklamalar nedeniyle hükmü kalmayan genelgeler :
    1972/3087, 1974/43, 1975/8, 1982 /30, 1984/11, 1984/54 1985/14, 1985/23, 1986/19, 1986/73, 1987/77, 1988/75, 1988/81


    Halen yürürlükte olanlar ;
    1974/20, 1974/29, 1979/18, 1980/19, 1982/39, 1982/42, 1983/6, 1983/52, 1985/78, 1986/21, 1986/70 1987/26, 1987/33, 1987/86, 1987/88 1988/78