[size=3] Hukuk- 13710
Ankara, 08.07.2008 Özü: Temsilcinin, bizzat kendisiyle sözleşme yapabileceği haller hk.
[/size]
[size=3]G E N E L G E
( 23 )[/size]
[size=3]
[/size]
[size=3] [/size]
........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA[size=3] .......................... NOTERLİĞİNE
İlgi : 25.2.1994 tarihli ve 16 sayılı genelge.
Temsilcinin, hem temsil edilen tarafın mümessili, hem de karşı taraf olarak (iki taraf adına) bir sözleşmeyi imzalayıp imzalayamayacağı hususunda Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünden alınan görüş ilgi genelgemizle duyurulmuştur.
Öğretide, temsilcinin kendisiyle sözleşme yapmaması asıl ise de, temsil edilenin bu hususta mümessile açıkça izin vermesi veya mümessilin sözleşmeyi kendisiyle yapmasında temsil edilen için maddi bir tehlike, bir zarar doğmaması ve dolayısıyla bir menfaat çatışması olmaması hallerinde mümessilin kendisiyle sözleşme yapması geçerli sayılmaktadır.
1994/16 sayılı genelgemizde yer alan Bakanlık görüşünde bu hususlara değinilmeden sınırlayıcı bir yorum getirilmesinin uygulamada sıkıntılar yarattığı anlaşıldığından konu, Yönetim Kurulunda görüşülmüş ve Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünden yeniden görüş alınması kararlaştırılmıştır.
Adı geçen Genel Müdürlükçe gönderilen ve Yönetim Kurulumuzun 04.07.2008 tarihli toplantısında görüşülen 10.6.2008 tarihli ve 33 - 13354 sayılı cevap yazısında;
“Bilindiği gibi;
Borçlar Kanunumuzun 32-37. maddelerinde, yetkiye dayanan temsil, 38-39. maddelerinde ise, yetkisiz temsil düzenlenmiştir.
Temsil, bir hukuksal işlemi temsilci diye nitelenen bir kişinin, temsil olunan diye nitelenen başka bir kişinin ad ve hesabına yapması ve işlemin hukuksal sonuçlarının o kişinin hukuk alanında doğmasını sağlamasıdır. Gerek tanımından, gerekse kanun maddelerinin değerlendirilmesinden, temsil yoluyla yapılan hukuksal işlemlerde, temsil olunan, temsilci ve üçüncü kişinin yer aldığı görülmektedir.
Anılan Kanunda, temsilcinin, temsil olunan adına, bizzat kendisiyle ya da üçüncü bir kişinin temsilcisi olarak hukuksal bir işlem yapamayacağına ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte, hukukumuzda tam bir görüş birliğiyle bu ilke uygulanmakta ve ancak temsil olunanın temsilciye bizzat kendisiyle sözleşme yapması için açıkça temsil yetkisi vermesi ya da (örneğin satılacak malının fiyatını 100 milyon diye belirtmiş olup da temsilcinin o malı bu fiyattan satın alması (kendisiyle sözleşme yapması) durumunda olduğu gibi) temsil olunan için temsilcinin kendi kendisiyle sözleşme yapmasında hiçbir tehlike bulunmaması durumunda temsilcinin bizzat kendisiyle sözleşme yapabileceği kabul edilmektedir.
Bu nedenle;
Hukuk sistemimizde, kural, temsilcinin akdi kendisiyle yapmaması ise de; istisnaen temsil olunanın, temsilciye açıkça izin verdiği konularda, temsil olunan ile temsilci arasında bir menfaat çatışması olmadığı takdirde temsilcinin iki taraf adına sözleşme imzalayabileceği düşünülmekle birlikte, konunun yargıya intikali halinde mahkemece verilecek kararın esas alınacağı da şüphesizdir.” denilmektedir.
25.2.1994 tarihli ve 16 sayılı genelgemizin, bu açıklamalar doğrultusunda değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Saygılarımla,
BAŞKAN
Hasan YENİ
(İstanbul 28. Noteri)[/size]